Klej stolarski – tradycja i ekologia. Zobacz jak przygotować klej glutynowy.

Określenie klej stolarski odnosi się właściwie do kleju powstałego na bazie glutynu (klej białkowy pochodzenia zwierzęcego: kostny i skórny). Główny składnik: glutyna.

Klej tego typu znany był już w starożytnym Egipcie, kiedy to w 1500 lat p.n.e. wykorzystywano go do klejenia drewna, skór i papirusów.
Klej stolarski popularnie nazywany jest „perełką” (ponieważ najczęściej sprzedawany jest w postaci brązowych, drobnych granulek). Im perełki są jaśniejszej barwy tym klej jest lepszej jakości.
Przez wieki królował we wszystkich stolarniach i pracowniach malarskich, by przez krótki czas (druga połowa XX wieku i początek XXI), zostać wyparty przez kleje które powstały w nowych technologiach gwarantując uniwersalność, a przede wszystkim wodoodporność.
W ostatnich latach klej stolarski powrócił do łask jako produkt ekologiczny, nie drażniący (można stosować go w warunkach domowych), szybko schnący i dobrze wiążący.
Klej ma konsystencję ciała stałego, a jego rozpuszczalnikiem jest po prostu woda.

Właściwości kleju:
– wysoka lepkość
– elastyczność
– doskonała adhezja
– nieszkodliwy dla zdrowia

Zastosowanie:
– do papieru, kartony
– tkanin
– do drewna, materiałów drewnopochodnych
– do fornirowania
– do przygotowywania podobrazi

Klej ze względu na swoje właściwości i dość szerokie zastosowanie wykorzystywany jest zarówno przez stolarzy, konserwatorów (zwłaszcza przy renowacji drewnianych mebli z okresu poprzedzającego 1945 rok), artystów malarzy (przygotowywanie i gruntowanie podobrazia (przygotowanie płótna do malowania), czy też drobnych napraw w gospodarstwach domowych.

Jak dobrze przygotować klej stolarski w warunkach domowych?

Proces przygotowania kleju jest dość długi (co z pewnością drobnym mankamentem) i wynosi od 3-4 godzin.
Na wstępie należy przygotować pojemniczek do namaczania kleju skórnego, drewnianą łyżkę , dwa garnki (jeden mniejszy od drugiego), pamiętając że docelowo mniejszy garnek będzie wstawiony w większy. Nie zaleca się używania garnków stalowych, gdyż powodują zmianę barwy kleju. Idealnym garnkiem w którym będziemy ogrzewać w kąpieli wodnej klej jest garnek miedziany.
Porcję kleju wsypujemy do pojemnika i zalewamy wodą (proporcja 1:1),  Lustro wody powinno być ok 1 cm nad warstwą kleju). Odstawiamy do napęcznienia na około 2-3 h (niektóre źródła, zwłaszcza dla malarzy sugerują aby namaczać klej przez 24 h).
Po upływie 2-3 godzin przekładamy spęczniałe perełki do mniejszego garnka, do większego wlewamy wodę i mniejszy garnek wstawiamy do większego. Podgrzewamy w kąpieli wodnej na umiarkowanym „ogniu” mieszając klej drewnianą łyżką od czasu do czasu, nie doprowadzając do wrzenia. Zagotowanie kleju wpłynie ujemnie na jego właściwości klejące.
Zalecana temperatura kąpieli wodnej to +70-80°C. Czas podgrzewania w kąpieli wodnej to w zależności od ilości kleju od 15 do 30 min. Klej powinien mieć jednolitą konsystencję. Jeśli po ogrzaniu klej jest zbyt gęsty można dolać ogrzanej wody i dokładnie wymieszać. Jeśli zbyt rzadki to po prostu wydłużamy czas ogrzewania aby odparować nadmiar wody.
Nanoszenie na gorąco za pomocą pędzla, temperatura kleju +40-50°C.

Klej po zastygnięciu może być ponownie podgrzany w kąpieli wodnej.

Klej znajduje zastosowanie tylko we wnętrzach, ze względu na brak wodoodporności i niską odporność na korozję biologiczną.